Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) arasında imzalanan “Merkezi Eğitim Merkezleri İş Birliği Protokolü” ile hayata geçirilen “Mesleki Eğitim Merkezi Programı”na ilginin arttığı belirtilerek şunlar kaydedildi:
“Mesleki eğitim, kalkınmanın en önemli unsurlardan biri olan yerli ve milli üretimin esasıdır. Çünkü yerli ve milli üretimi sağlayacak olan nitelikli işgücü, ancak ve ancak nitelikli eğitim sistemi ve kaliteli mesleki eğitim ile gerçekleştirilebilir. TOBB ve Oda-Borsa bu vizyonla üyelerinin nitelikli insan kaynağına ulaşması için mesleki eğitimi desteklemektedir. Yine bu anlayıştan hareketle Milli Eğitim Bakanlığı, kaliteli ve ihtiyaca yönelik eğitim sistemini oluşturmaya ve böylelikle ülkemizin üretim gücüne güç katacak nitelikli işgücü teminini sağlamaya yönelik çalışmalar yapmaktadır. Bu kapsamda özellikle mesleki eğitimin içerisinde ahilik kültürünün taşıyıcısı niteliğindeki mesleki eğitim merkezlerine ayrı bir önem verilmektedir.
Mesleki Eğitim Merkezi öğrencileri mezun olduklarında, alanlarında iyi yetişmiş birer usta olarak işverenler tarafından istihdam edilmektedirler. Mesleki eğitim merkezlerinden mezun olan öğrencilerin %88’i eğitim aldığı alanda istihdam edilmektedir. Yüksek istihdam oranı ile ülkemizin nitelikli işgücüne katkı sağlayan Mesleki Eğitim Merkezlerinin alt yapısını güçlendirmek amacıyla TOBB ve Oda-Borsa camiasının talebiyle Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bazı düzenlemeler yapılmıştır.
Yapılan mevzuat düzenlemeleri ile;
1- Mesleki Eğitim Merkezleri zorunlu örgün ortaöğretim kapsamına alınmıştır. En az ortaokul mezunu olan herkes hangi yaşta olursa olsun bu programa kayıt olabilmektedir.
2- Öğrenciler fark derslerini kendi okullarında alarak Meslek Lisesi diploması alabilmektedirler. Böylelikle Mesleki Eğitim Merkezi öğrencilerinin lise mezunu sayılmalarının önündeki en büyük engel kaldırılmıştır.
3- Mesleki Eğitim Merkezi programına kayıtlı öğrenciler, haftada bir gün okulda teorik eğitim dört gün ise sözleşme imzaladıkları işletmede beceri eğitimi almaktadırlar.
4- Mesleki Eğitim Merkezi programında eğitim süresi dört yıl olup öğrenciler; 11. Sınıf sonunda kalfalık, 12. Sınıf sonunda ise ustalık belgesi almaktadır. Diploma fark derslerini de tamamlayan öğrenciler ayrıca meslek lisesi diploması da alarak mezun olmaktadırlar.
5- Öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigorta primleri, eğitim süresi boyunca devlet tarafından karşılanmaktadır.
6- İşverenler tarafından 9, 10 ve 11. sınıf çırak öğrencilere asgari ücretin %30’undan (1.650 TL.) ve 12. sınıf kalfa öğrencilere ise asgari ücretin %50’sinden (2.750 TL.) az olmamak üzere ücret ödenmektedir.
7- Ödenen bu ücretler, Devlet Katkısı olarak işletmelere geri ödenerek işletme üzerindeki maddi yük tamamen kaldırılmıştır.
8- Lise ve üstü mezunların kısa sürede meslek sahibi olabilmeleri ve bu sayede genç işsizliğin azaltılması için en fazla 27 hafta süren “Mesleki Eğitim Merkezi Ustalık Telafi Programı” başlatılmıştır.
9- Ustalık telafi programındaki derslerin tamamı işletmede yapılmaktadır.
10- Bu programa kayıt olan öğrenciler 12. Sınıf öğrencisi olarak değerlendirilmekte ve asgari ücretin %50’sinden (2.750 TL.) az olmamak üzere ücret almaktadırlar.
11- Bu öğrencilerin de iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigorta primleri, eğitim süresi boyunca devlet tarafından karşılanmakta ve işletme tarafından ödenen ücretler Devlet Katkısı olarak işletmelere geri ödenmektedir.
12- Eğitim süresini tamamlayan öğrenciler yapılacak beceri sınavında başarılı olmaları halinde ustalık belgesi almaktadırlar.
Yapılan düzenlemeler hem işveren hem de öğrenciler tarafından olumlu karşılanmış ve mesleki eğitim merkezi programına olan talep çok ciddi anlamda artış göstermiştir. Öyle ki, mesleki eğitim merkezi programında kayıtlı çırak ve kalfa sayısı 25 Aralık 2021 tarihinde yapılan Kanuni düzenleme öncesinde yaklaşık 160 bin iken 10 Ağustos 2022 tarihi itibariyle yüzde 275’lik artışla 600 bini geçmiştir.
Mesleki eğitim merkezi programının daha geniş kitlelere duyurulması amacıyla 10 Ağustos 2022 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) arasında imzalanan Mesleki Eğitim Merkezleri İş Birliği Protokolü ile; “Sektörde meydana gelen gelişmeler ile eğitim sisteminin eş güdümünü sağlamak, sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli insan kaynağı ihtiyacını karşılamak ve istihdama katkı sağlamak amacıyla ülke genelinde TOBB’a bağlı Oda/Borsalar ile mesleki eğitim merkezlerinin ortak çalışması sağlanacaktır.”
Protokol kapsamında;
1- Protokol kapsamına alınacak Mesleki Eğitim Merkezleri ile eşgüdümlü çalışacak Oda/Borsalar belirlenecek.
2- Protokol kapsamına alınan Mesleki Eğitim Merkezlerinin atölye ve laboratuvar ihtiyaçları belirlenerek yeni teknolojilere dayalı olarak donatılması/desteklenmesi/temrinlik malzeme desteği sağlanacak.
3- Mesleki Eğitim Merkezlerinde görevli yönetici ve öğretmenlere yönelik düzenlenecek hizmet içi eğitim/işbaşında eğitim/uzaktan eğitim faaliyetleri planlanacak.
4- Öğretim programları ve eğitim materyalleri güncellenecek.
5- Mesleki Eğitim Merkezi programı uygulamalarının yaygınlaştırılması ile eğitim-öğretime katılım artırılacak.
6- Mesleki Eğitim Merkezlerindeki öğrenci sayısını artırmak, şirketlerin ihtiyaç duyduğu insan kaynağını Mesleki Eğitim Merkezlerinden karşılanmasını sağlayıcı çalışmalar yapılacaktır.
